Nikołaj Nikołajewicz Gay pojawił się na życiowym radarze Lwa Tołstoja w 1861 roku w Rzymie, ale po powrocie do Rosji Tołstoj nie utrzymywał z nim kontaktu aż do 8 marca 1882 roku, kiedy to Gay odwiedził go w Moskwie. Od tego czasu połączyła ich głęboka przyjaźń trwająca do śmierci Gaya, w roku 1894. Tołstoj ogromnie cenił Gaya jako malarza, przyjaciela i człowieka o takich samych jak on poglądach. Gay korespondował z Tołstojem, często bywał u niego w Moskwie i w Jasnej Polanie. Gdy czytałem jeden, drugi, trzeci opis obrazu Co to jest prawda?, z listów, których fragmenty Tatiana Tołstoj zamieściła w swoich Wspomnieniach, od razu zrobiły na mnie ogromne wrażenie – wyobraźnia zaczęła pracować… do momentu, aż odpaliłem Internet i postanowiłem sprawdzić ów fenomen obrazu autorstwa Nikołaja Gaya.